RVB wil diesel op bouwplaats stapsgewijs uitbannen
In 2030 jaar wil het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) vrijwel geen dieselmachines meer zien op de bouwplaats. Om deze overgang naar zero emissie bouwmaterieel te versnellen, scherpt het RVB per 15 mei de aanbestedingseisen aan. ‘We willen de markt uitdagen.’
Het Rijksvastgoedbedrijf begon drie jaar geleden met het stapsgewijs terugdringen van vervuilende dieselmachines op de bouwplaats. Dit programma heet Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) en het doel is het verlagen van de stikstof-, CO2- en fijnstofuitstoot.
Wat in de beginfase nog ambitieuze eisen waren, is vanaf 15 mei de standaard voor alle bouw- en renovatieprojecten boven de 5,5 miljoen euro. Die grens heeft te maken met Europese aanbestedingsregels. Het komt er in de praktijk op neer dat – in geld uitgedrukt – meer dan de helft van al het aanbestede werk voor minimaal 30 procent zonder uitstoot moet worden uitgevoerd.
Elektrische shovels
De lat kan het RVB na drie jaar al hoger leggen omdat de omstandigheden verbeterd zijn. Bedrijven blijken zich snel en soepel aan te passen aan de eisen die het RVB stelt. In het begin was de beschikbaarheid van zero emissie-machines vaak een uitdaging, zegt Noah Baars die bij het RVB het programma Schoon en Emissieloos Bouwen onder zijn hoede heeft. ‘Maar zeker voor het kleine materieel is er een grote groeigolf geweest. Kleine elektrische shovels zijn ruimschoots beschikbaar gekomen. En voor het grotere materieel is er heel veel retrofit (ombouwen van diesel naar elektrisch, red.) geweest. Wat wij horen van marktpartijen is dat het probleem minder bij de beschikbaarheid van het materieel ligt.’
Netcongestie
Netcongestie is nu een grotere uitdaging, stelt Baars. ‘Al heeft er in Nederland nog geen bouwmachine stil gestaan omdat er geen stroom is. Er is altijd wel een manier om te kunnen laden, maar dat vereist creativiteit en een goede voorbereiding. We willen daarom dat de opdrachtnemer een laadplan opstelt. Er is bekend hoeveel stroom er beschikbaar is op een locatie; de contractwaarde. En je weet dan ook wat de mogelijkheden zijn voor het piek- en dalverbruik. Dan kun je een slim laadplan maken. Je zou bijvoorbeeld alleen ’s nachts kunnen laden wanneer er weinig vraag is.’
Daarnaast wil het RVB de markt de helpende hand reiken met het aanbieden van laadpleinen. Dat zijn plekken vlakbij locaties waar veel gebouwd gaat worden (bijvoorbeeld kantoren in Den Haag en Defensievastgoed in Den Helder) en waar voldoende stroom is. Opdrachtnemers kunnen daar machines of grote accu’s laden en die vervolgens naar de bouwplaats brengen. Baars: ‘We willen graag dat deze laadpleinen breed beschikbaar zijn zodat ook andere partijen hier gebruik van kunnen maken.’
1 tot 2 procent meerkostenvergoeding
Vanaf 15 mei moet dus 30 procent van het bouwmaterieel zero emissie zijn. Daarbij blijft het niet. Het RVB eist dat de helft van de bestelauto’s en lichte vrachtwagens elektrisch zijn. En voor zware vrachtwagens is dat tien procent. Al deze eisen drijven de kosten op. Zero emissie bouwen is nu namelijk nog vaak prijziger dan bouwen met diesel. De extra kosten vergoedt het RVB met een verhoging van één procent van het bouwbudget. Opdrachtnemers krijgen er maximaal nog één procent bij als al het ingezette bouwmaterieel zero emissie is. Die extra inzet om 100 procent zero emissie te behalen, beloont het RVB bovendien met een bonus van 0,1 procent van de inschrijfsom. Na 2028 schept het RVB de eisen verder aan. ‘We willen de markt blijven uitdagen en samen de transitie naar zero emissie maken.’