Renovatie Park Huis Doorn
Het park van Huis Doorn wordt de komende jaren gerenoveerd. In deze film wordt informatie gegeven over de context, enkele knelpunten en ook over de mogelijke maatregelen en toekomstbeelden.
Ido Borkent, adviseur bos en natuurbeheer laat de knelpunten zien en Herman Sietsma, bestuurder Stichting Huis Doorn reflecteert kort op het plan en de buitenplaats.
(Beeldtitel: Renovatie Park Huis Doorn.)
VOICE-OVER: Huis Doorn is een van de oudste buitenplaatsen van de Stichtse Lustwarande, de reeks buitenplaatsen en landgoederen ten oosten van de stad Utrecht.
In het park en het woongebouw van Huis Doorn zijn vele sporen uit het verleden terug te vinden zoals de toren van het voormalig kasteel de gracht van de ridderhofstad en de glooiende gazons van het landschapspark.
Dankzij de laatste Duitse keizer, Wilhelm II, is Huis Doorn wereldberoemd.
De keizer woonde er met zijn vrouw en hofhouding van 1919 tot aan zijn dood in 1941.
Zijn nalatenschap wordt als collectie beheerd en tentoongesteld.
Het museum is zeer geliefd en trekt jaarlijks duizenden bezoekers.
Een grote groep vrijwilligers draagt bij aan het functioneren van het museum en ontfermt zich ook over de rozentuin van Auguste Victoria de eerste vrouw van de keizer.
De keizer hield veel van zijn park.
Onder zijn hand ontwikkelt de buitenplaats zich tot een park met keizerlijke allure.
Na de Tweede Wereldoorlog wordt het Rijk eigenaar van Huis Doorn en sinds 2010 is het Rijksvastgoedbedrijf verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van het gebouw en het park.
(Een rij bomen met een wei erachter.)
Het Rijksvastgoedbedrijf heeft onderzoek laten doen naar de kwaliteit van het park.
Er blijken flink wat knelpunten te zijn en renovatie is noodzakelijk.
Ido Borkent is adviseur bos- en natuurbeheer en laat een aantal van deze knelpunten zien.
(Beeldtekst: knelpunt laanbomen.)
IDO BORKENT: We staan hier op de dwarslaan.
Dat is een van de oudste lanen van het landgoed.
(Aldus Ido Borkent.)
De oude bomen zijn verdwenen. Daar zijn na de oorlog nieuwe laanbomen ingeplant.
Maar die laanbomen voldoen niet. Die kunnen nooit oud worden.
(Beelden van de laan. Er verschijnen beeldteksten met pijlen naar de bomen: eerst 'dubbele spil', daarna 'krom' en dan 'te dun'.)
OPGEWEKTE MUZIEK
Naast de laan is ook nog in de vijftiger jaren een andere beplanting aangebracht.
(Hij gaat naar een rij bomen.)
Op een plek waar nooit 'n beplanting heeft gestaan, maar waar altijd weiland was.
En wat ze ook daarmee doen, is schaduw geven aan die bomen die daardoor ook niet meer oud kunnen worden.
(Bladerloze boomtoppen tegen een bewolkte hemel met blauwe stukken.)
DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER
Als je hier niks doet, dan gaan hier straks takken uitbreken er gaan bomen dood. Eigenlijk wordt het nooit wat.
(Een plattegrond met de beeldtekst: knelpunt aftakeling.)
DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER
Op de buitenplaats Doorn komen op veel plaatsen nog oude parkbossen voor eik en beuk, tweehonderd jaar oud. Die bomen komen nu gedeeltelijk om allerlei redenen aan hun eind.
En een van de plekken waarop je dat goed kan zien, is hier.
Er zijn twee bomen inmiddels verdwenen, er staan er nog twee waarvan er één is afgebroken en de ander is echt, nou ja, aan het afsterven.
(Een bladerloze boom tegen een lichtbewolkte hemel.)
DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER
Als je dat beeld van het oude parkbos weer wilt behouden, moet je aanplanten.
(Een plattegrond met de beeldtekst: knelpunt paden en bostypen.)
DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER
We lopen hier door een stukje parkbos aan de buitenkant van het landgoed.
Het is een plek waar je graag zou willen wandelen maar je hebt geen pad, want er is hier helemaal nergens een pad te zien.
Nou zijn hier meerdere bostypen te zien en een daarvan is deze opstand spar.
(Hij loopt door een bos met veel open plekken.)
(Hij komt bij een groep naaldbomen.)
Dat staat allemaal veel te dicht.
Daar is al echt... ook al twintig jaar niks aan gedaan.
En dat gaat zelfs zover dat er nu vanzelf bomen doodgaan en omvallen.
Dus dit bos staat een tikje op instorten.
Daar moet wel spoedig wat aan gedaan worden. En dan nog iets.
Dit is een perceel eikenhakhout. Dat is al veertig jaar niet gehakt.
Dat moet wél, want anders raken we het kwijt.
(Een aantal loofbomen zonder blad.)
VOICE-OVER: Er moeten nu echt maatregelen genomen worden om de culturele en natuurwaarden van de tuin het park, de graslanden en het bos te behouden.
Het masterplan voor de renovatie is opgesteld op basis van een zorgvuldige analyse van de geschiedenis én de huidige situatie.
Het plan vormt een leidraad voor de verschillende maatregelen.
Deze ingrepen worden nader uitgewerkt, met alle betrokkenen besproken en over een aantal jaren verspreid uitgevoerd.
In 2014 is de omgeving rond de garage heringericht en opgeknapt en ook is gestart met de aanpak van een van de vijvers in het bos.
BORKENT: Op de foto kon je zien hoe het was en hier kan je zien hoe het op dit moment is.
Je ziet dat het water nu ineens wel de gracht vult en dat komt doordat we daar een stuwtje hebben gezet.
Dat stuwtje zorgt ervoor dat het regenwater en het grondwater omhoogkomen.
En de waterkwaliteit zelf gaan we ook bemonsteren om te kijken of we echt de ecologische waarde van dit water zo hoog mogelijk kunnen krijgen.
Wat we hier nog gaan doen, is een heel aantal bomen langs de rand weghalen om ervoor te zorgen dat er voldoende licht op het water komt zodat het gaat spiegelen.
(Een visualisatie van de vijver.)
VOICE-OVER: Andere voorbeelden van mogelijke ingrepen zijn het terugbrengen van verdwenen paden waardoor meerdere rondwandelingen mogelijk zijn.
(Een visualisatie van een pad met wandelaars.)
Het opnieuw vrijmaken van de oorspronkelijke zichtlijnen vanaf het hoofdgebouw.
(Een visualisatie van de nieuwe situatie.)
Het herstellen van de oorspronkelijke dwarslaan en de bloemrijke graslanden.
(Een visualisatie van de laan met links een bloemenweide ernaast.)
En misschien ook het aanleggen van een echte 'Schwebebrücke' over de slingervijver.
(Een visualisatie van de vijver met hangbrug.)
HERMAN SIETSMA: We zijn ontzettend blij als Huis Doorn dat we niet alleen als museum openblijven en zelfs vorig jaar nog hebben uitgebreid maar dat ook het park en het hele ensemble nu de volle aandacht krijgen van het Rijksvastgoedbedrijf.
Ik zou zeggen dat het belangrijkste is dat we de historische structuren terugkrijgen waarbij ook veel wat, hoe mooi het er ook uitziet, toch verrommeld is geraakt.
Eigenlijk zijn het huis en de collectie en het totale landgoed één geheel waarvan de kracht is dat het zo oorspronkelijk mogelijk weer eruit kan gaan zien en kan gaan functioneren.
En uiteindelijk is dat het allerbelangrijkste dat we niet alleen maar een prachtig landgoed hebben maar dat we ons ook realiseren wat hierachter ligt aan verhalen om daar als maatschappij ook van te leren.
En dat is, denk ik, de kern van de betekenis van het in stand houden van het landgoed.
(Beeldtekst: een film van marjolein hillege / landschap & film in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf.)
RUSTIGE MUZIEK
TSJILPENDE VOGELS