Verslag online informatiebijeenkomst 29 september 2021

Verslag | 11-11-2021

Wat is de stand van zaken? Wat gaat er de komende tijd gebeuren? Hoe wordt iedereen op de hoogte gehouden? Waar is actuele informatie te vinden? En bij wie kunt u terecht met vragen en opmerkingen?

Vragen stellen

De bijeenkomst was bedoeld voor omwonenden, winkeliers, vertegenwoordigers van belangenverenigingen en (culturele) instellingen en andere geïnteresseerden. Eva Boudewijn, teamcoach en organisatiesocioloog, was gespreksleider. Deelnemers konden via de chatfunctie vragen stellen aan de vier sprekers, vertegenwoordigers van de gemeente Den Haag, de bouwcombinatie en het RVB.

Historische mijlpaal

Na een korte introductie vertelt Marc Unger, programmadirecteur Binnenhofrenovatie (RVB), dat hij de afgelopen periode als bijzonder beschouwt: 'De start van het parlementaire jaar was dit jaar voor het eerst niet op het Binnenhof. Voor iedereen een historische mijlpaal.'

Hij constateert dat na jaren van voorbereiding nu het moment is aangebroken dat er ook een vertegenwoordiging van de uitvoerende partijen aanwezig kan zijn bij deze informatiebijeenkomsten van het RVB en de gemeente Den Haag. 'We gaan nu echt beginnen en hebben er zin in.' Hij benadrukt dat het bij de Binnenhofrenovatie gaat om het behoud van belangrijk cultureel erfgoed, 800 jaar nationale geschiedenis ‘van ons allemaal’. Unger: 'Dat koesteren we en we gaan het renoveren om te zorgen dat ook de generaties na ons ervan kunnen genieten.'

Inhaalslag noodzakelijk

'Nut en noodzaak van deze renovatie - die naar verwachting vijfeneenhalf jaar gaat duren - staan voor iedereen buiten kijf', zegt Unger. De brandveiligheid van het complex voldoet niet meer, op het gebied van ICT en audiovisuele techniek en installaties is een grote inhaalslag nodig. 'Klimaatinstallaties bestonden vroeger niet.'

Weinig verandering zichtbaar

Aan de buitenkant van het Binnenhof zal uiteindelijk weinig zichtbaar veranderen. Het blijft een prachtig historisch complex. Wel wordt de toegankelijkheid voor mindervaliden beter en er komt een nieuwe centrale publieksentree voor de Tweede Kamer; ook noodzakelijk in verband met de verwachte toename van het aantal bezoekers. Daarnaast wordt de historische grachtstructuur hersteld aan de kant van het Buitenhof.

Uniek karakter

Er is de afgelopen tijd al veel gebeurd op het gebied van bouwkundig onderzoek, voorlopige ontwerpen en vergunningaanvragen. Unger refereert aan het unieke karakter van het complex: 'Den Haag is rond 1250 ontstaan rondom dit als jachtslot ontworpen complex. De vergaderzaal van de Eerste Kamer is wereldwijd de oudste parlementaire zaal die nog in functie is.'

Uit een compilatie van straatinterviews die daarna wordt getoond blijkt dat bezoekers en inwoners het historische aanzien en het monumentale karakter bijzonder waarderen en hopen dat er niet te veel aan het uiterlijk zal veranderen. Unger kan hen wat dat betreft geruststellen. Hij constateert: 'Hier spreekt veel liefde voor het complex uit.'

Website live

Een deel van de voorbereidingen zijn afgerond. Zoals het voorzien in tijdelijke huisvesting voor alle gebruikers. Nu gaat het werk op het Binnenhof zélf beginnen. Wat merkt de omgeving daarvan? De kernvraag vanavond. Belangrijk daarbij is de website www.binnenhofrenovatie.nl die 1 oktober live ging. Hier is allerlei informatie te vinden over de renovatie. 

Onderzoeksfase gestart

Op 1 oktober ging de onderzoeksfase van start. Een belangrijke periode. Want ook al zijn er bijvoorbeeld veel historische bouwtekeningen van het complex, er is ook veel niet bekend. Unger: 'Het Binnenhof is altijd zeer intensief gebruikt. Er was nooit tijd om goed onderzoek te doen. De aannemers zullen daken, vloeren, wanden en plafonds openmaken en onderzoeken waar bijvoorbeeld asbest zit, zodat dat later gesaneerd kan worden. Ook worden er proefsleuven gegraven om de ligging van kabels en leidingen in kaart te brengen en die eventueel te verleggen.'

Weinig hinder

De eerste anderhalf jaar zal de omgeving daar weinig tot geen hinder van ondervinden, verwacht Unger. ‘De werkzaamheden spelen zich vooral binnen af. Wel zullen er hoogwerkers nodig zijn om bijvoorbeeld daken te inspecteren. Wat wel zichtbaar zal zijn: de plaatsing van een aantal bouwschuttingen aan de kant van het Buitenhof, bij de Hofplaats. Dat gebeurt begin december 2021.'

Unger wijst op de uitgangspunten voor deze renovatie, zoals ze in het bekende ‘paarse boekje’ staan: het werk gebeurt ‘met oog voor de omgeving’. Unger: 'Veilig, schoon, opgeruimd en een goede bereikbaarheid. Daar staan we voor.'

Verduurzaming

Er is na aanbevelingen van professor Andy van den Dobbelsteen (TU Delft) gekozen voor extra verduurzamingsmaatregelen, zoals warmte-koude opslag en zonnepanelen op platte daken. En na een motie van de Tweede Kamer is er extra budget voor HR ++ glas en betere gevelisolatie.

Publieksentree ondergronds

Unger laat een impressie zien van de nieuwe publieksentree: een ontwerp dat nog in ontwikkeling is, benadrukt hij, en waarover wordt gesproken met allerlei partijen. Het idee is om aan de Hofplaats een aantrekkelijke ondergrondse entree te maken, een aanpak die (inter)nationaal vaker bij publieke gebouwen wordt toegepast.

Samenvattend: De historie is de rode draad, de omgeving blijft bewoonbaar en leefbaar. Er is veel aandacht voor het aantrekkelijk houden van de binnenstad.

Bouwcombinaties

Bauke van der Goot komt aan tafel. Hij is omgevingsmanager bij aannemer Heijmans maar vertegenwoordigt bij deze renovatie de gezamenlijke bouwcombinaties. ‘Ik ben hét aanspreekpunt. Zodat de omgeving niet hoeft te zoeken bij wie ze moeten zijn.’ Ook hij benadrukt dat de nieuwe website Binnenhofrenovatie.nl een centrale rol speelt voor informatie, vragen, suggesties, klachten en meldingen rondom de renovatie. Juist voor de nabije omgeving.

Bouwschuttingen

Van der Goot laat op een plattegrond en aan de hand van 3D-modellen zien waar begin december de eerste bouwschuttingen zullen komen; welke gebieden dan bouwplaats worden. En hoe de hulpdiensten 24/7 altijd toegang hebben tot de bouwplaats. Het grootste gedeelte van het Binnenhof blijft de eerste periode voor publiek toegankelijk.

Bouwroutes

De bouwroutes - voor de aanvoer van personen en goederen naar de bouwplaats - zijn sinds de vorige bijeenkomst niet gewijzigd. Zoals al bekend was komt er een hub - buiten het centrum - voor (zoveel mogelijk elektrisch) vervoer van goederen en personen naar de bouwplaats, om de overlast zoveel mogelijk te beperken. Personenvervoer zal vanaf oktober 2021 met elektrische busjes plaatsvinden van de hub naar het Binnenhof en vice versa. Eerste kwartaal 2022 start het materialenvervoer van de hub naar het Binnenhof. Wettelijk gezien mag er van maandag tot zaterdag van 07.00 tot 19.00 uur worden gewerkt, in de praktijk zal dat van maandag tot vrijdag zijn, verwacht hij. Materialen worden volgens het principe van JIT (Just in Time) van de hub naar de bouwplaats gebracht. Dus pas op het moment dat ze nodig zijn. Tussentijdse opslag vindt op de hub buiten het centrum plaats. Ook dat zal eventuele overlast beperken.

Voorspelbaar zijn

Wat gaat de omgeving merken? Van der Goot sluit zich aan bij Unger: in de eerste fase zal er weinig zichtbaar en hoorbaar zijn van de activiteiten. Najaar 2022 wordt er meer zichtbaar van de bouw. 'We werken nu aan een overlastplanning. We willen voorspelbaar zijn voor de omgeving, zodat men weet wat er gaat gebeuren.'

Tentoonstelling 800 jaar Binnenhof

Na een korte pauze schuift Eveline Braam aan, omgevingsmanager namens het RVB bij het programma Binnenhofrenovatie. Zij is de opvolger van Marieke van den Bosch en hoopt iedereen die betrokken is - en die ze nog niet heeft gesproken - de komende tijd te ontmoeten. Haar tip: bezoek de tentoonstelling 'Macht- 800 jaar Binnenhof' in het Haags Historisch Museum. Daarnaast wijst zij ook weer op de drie al eerdergenoemde uitgangspunten bij deze renovatie, zoals ze in het 'paarse boekje' staan. ‘Die zijn leidend.'

Icoon

Het uitgangspunt dat de binnenstad van Den Haag aantrekkelijk en netjes moet blijven, ook tijdens de renovatie van dit icoon, heeft de aandacht van alle betrokkenen. Braam: 'Er moet reuring blijven, de bezoekersstromen moeten op peil blijven.' Ze benadrukt dat omgevingsmanagement, intensief overleg met de aannemers en goede (bouw)communicatie van groot belang zijn voor alle partijen. Bauke van der Goot en zijzelf maken deel uit van het omgevingsteam en zijn als aanspreekpunt het 'gezicht' voor de omgeving bij vragen of klachten.

Hoe communiceren?

Actuele informatie zal zoveel mogelijk snel via email worden gecommuniceerd. Op de website www.binnenhofrenovatie.nl is altijd informatie te vinden over wat wanneer op de planning staat. Daar staan ook achtergrondverhalen en interviews. 'Abonneer je via de website op de nieuwsbrieven', adviseert Braam, 'zodat je op de hoogte blijft. De nieuwsbrief verschijnt vanzelf in je mailbox. Op de site is ook een meldpunt voor vragen of zorgen.'

Overlegorganen

Er zijn diverse overlegorganen waar het RVB en de gemeente Den Haag contact onderhouden met omwonenden, (culturele) organisaties en het bedrijfsleven. Dan gaat het bijvoorbeeld om het Kernteam Omgeving Binnenhof (KOB), maar ook om groenorganisaties en bijvoorbeeld een Stichting Museumkwartier. 'Maar', benadrukt Eveline Braam: 'Ik roep iedereen op die zich niet vertegenwoordigd voelt; kom naar mij, dan gaan we samen kijken hoe u mee kunt praten en aan kunt haken.'

Bouwschuttingen bestickerd

De binnenstad aantrekkelijk houden tijdens de renovatie, is een punt dat veel aandacht heeft. De bouwschuttingen worden dan ook bestickerd met veel beeldmateriaal, (toeristische) informatie, reproducties van historische schilderijen van de Binnenhofomgeving, plattegronden en verwijzingen naar activiteiten. De stickers zijn te vervangen en aan te passen als de actualiteit of eventuele beschadigingen dat nodig maken.

Informatiecentrum

In het pand van ProDemos, Hofweg 1 in Den Haag, is een pop-up informatiepunt ingericht rondom de renovatie. Iedereen is er welkom. Halverwege 2022 verhuist het informatiecentrum naar Plaats 22, een bijzondere historische en sfeervolle locatie.

Uitzichtpunt

Daarnaast zijn er vergevorderde plannen voor een tijdelijk uitzichtpunt bij de Mauritstoren, zodat het publiek op een bijzondere manier een kijkje bij het Binnenhof kan nemen tijdens de renovatie.

Op de informatiebijeenkomst is een video te zien, waarin een interview met Reinder Bakker, ontwerper bij Overtreders W, bedenkers van dit concept. Op schetsen is te zien hoe een tijdelijke constructie over de Mauritstoren wordt geplaatst, met een lift en een trap, zodat bezoekers op 25 meter hoogte kunnen komen. De route naar boven zal 'een belevenis' worden volgens de ontwerper.

Bouwmaterialen

Tijdens die reis naar boven zal er van alles te zien zijn, waarbij bouwmaterialen van het Binnenhof een rol spelen. 'Denk aan de 10 kilometer felgekleurde kabels en elektriciteitsdraad die daar vrijkomt. Daar willen we iets bijzonders mee laten weven.' Eenmaal boven is het uitzicht op de werkzaamheden en het Binnenhof, dat zo vanuit een uniek standpunt tóch zichtbaar blijft tijdens de renovatie. Het uitzichtpunt kan een interessante attractie en een nieuw icoon worden en iets bijzonders toevoegen aan het centrum van Den Haag, verwachten de ontwerpers.

Fantastisch plan

 'Dit gaat heel gaaf worden', aldus gespreksleidster Eva Boudewijn. Zij introduceert Peter Stokman, beleidsadviseur economie en toerisme bij de gemeente Den Haag. Hij noemt het een 'fantastisch plan' dat natuurlijk de komende maanden nog verder wordt uitgewerkt.

Nieuwe programmering

'De gemeente Den Haag zet breed in op een aantrekkelijke programmering gedurende de renovatie', zegt Stokman, 'om bij te dragen aan het op peil houden van bezoekersstromen'. De gemeente gebruikt extra marketingbudget om het Binnenhof en de directe omgeving in binnen- en buitenland onder de aandacht te brengen. Er komt een programmeur die zich met bijzondere activiteiten gaat bezighouden. 'Ideeën verzamelen en het optuigen van een bijzonder programma.' Daarnaast is er nog een apart en nieuw programmafonds, met een budget van €150.000 op jaarbasis 'voor bijvoorbeeld ondernemers die iets bijzonders in het winkelgebied rond het Binnenhof willen doen.'

Christmas Fair

De komende maanden zijn er al veel activiteiten die veel bezoekers zullen trekken, verwacht Stokman. De Royal Christmas Fair (van 9-22 december), het Kerstcircus (vanaf 25 december) en natuurlijk de opening van het nieuwe cultuurhuis Amare aan het Spui. 'Dat gaat van 15-19 november gepaard met een groot festival en allerlei activiteiten.'

Koninklijke tour

Bijzondere nieuwe activiteiten zijn een gratis audio/videotour, die is ingesproken door Stefan de Walle en langs koninklijke plekken in de binnenstad voert. Er komt een augmented reality tool over het Museumkwartier en de omgeving van het Binnenhof. In het kader van The Hague Highlights verschijnen er weer bijzondere lichtprojecties op aansprekende gebouwen rond het Binnenhof. Ook zal nog voor het einde van dit jaar de permanente aanlichting van een aantal historische panden worden verbeterd. Het gaat dan om Esscher in het Paleis, het Nationaal Theater en het Haags Historisch Museum. Voor 2022 is er al extra budget om nog meer panden bijzonder aan te lichten, wat een wandeling door dit deel van de stad extra aantrekkelijk zal maken, is de verwachting.

Participatie

Eveline Braam geeft een toelichting over de manier waarop en waarover bewoners en ondernemers kunnen meepraten over alle plannen. Dan gaat het over de bouwschuttingen (eerste in 2021) en tweede fase (v.a. 2022), het betrekken van publiek bij eventuele archeologische vondsten en de inrichting van de publieksruimten van de Tweede Kamer, inclusief de nieuwe publieksentree, de scanstraten en de inrichting van de buitenruimten. Alle informatie over participatiemogelijkheden staat op de website en zal via nieuwsbrieven worden gecommuniceerd. Ze roept belanghebbenden op om ook zelf met een mailtje aan te geven bij welke onderwerpen ze graag betrokken willen worden.

Aanspreekpunt

Braam benadrukt nogmaals dat zowel Bauke van der Goot als zijzelf binnen het omgevingsteam de eerste aanspreekpunten zijn voor iedereen in de omgeving van het Binnenhof. Met ingang van november is zij wekelijks dinsdag van 9.30 tot 10.30 uur aanwezig op het informatiepunt bij ProDemos. Vragen, suggesties, opmerkingen; iedereen kan binnenlopen en anders een melding doen via de website. 'Ik kan niet alle zorgen oplossen, maar wel zoveel mogelijk duidelijkheid geven.'

Nu van start

Marc Unger en Bauke van der Goot sluiten nog aan voor het laatste deel van deze bijeenkomst. Unger vat de stand van zaken samen: de gebruikers van het complex zitten inmiddels allemaal in hun tijdelijke huisvesting, iedereen is enthousiast dat het werk aan het Binnenhof op 1 oktober officieel en na een lange voorbereidingsperiode, nu van start gaat. De overlast voor de omgeving zal naar verwachting in deze eerste fase waarschijnlijk zeer beperkt zijn. 'We staan allemaal te popelen om te beginnen. We worden zichtbaar en zullen steeds het contact met de omgeving opzoeken. Participatie blijft belangrijk: deze renovatie voeren we in harmonie met de omgeving uit.'

Contact te zoeken

Omgevingsmanager Bauke van der Goot roept iedereen nogmaals nadrukkelijk op om contact te zoeken met Eveline of met hemzelf: 'Vandaag, morgen, volgende week en de komende vijfeneenhalf jaar.'

Een volgende bijeenkomst (de zesde) staat gepland voor medio maart 2022.

Terugkijken?

• U kunt de registratie van de online informatiebijeenkomst terug te zien.
• Bekijk de straatinterviews over de Binnenhofrenovatie.
• Bekijk ook het interview met Reinder Bakker van bureau Overtreders W over het uitzichtpunt over het Binnenhof tijdens de renovatie.