Kantoor Vol Afval wint publieksprijs Beste Gebouw van het Jaar 2025
Kantoor Vol Afval kon rekenen op de meeste publieksstemmen voor Beste Gebouw van het Jaar 2025. Met het renovatieproject is een verouderd defensiekantoor omgebouwd tot hypermodern rijkskantoor. En dat met zoveel mogelijk hergebruikte materialen. ‘Dit is een alternatief voor de wegwerpcultuur in de bouw.’
“Met ‘Kantoor Vol Afval’ (KaVA) wil het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) een nieuwe, duurzame standaard stellen voor de renovatie van rijkskantoren. Dit project toont het belang van een overheid die haar rol pakt bij het uitstippelen van een duurzame koers”, zei de jury van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA). En voor die inzet is het renovatieproject op voormalig Vliegkamp Valkenburg in Katwijk beloond. Met genoeg publieksstemmen is KaVA de winnaar van de publieksprijs Beste Gebouw van het Jaar 2025.
De uitdaging van KaVA? Het omvormen van een verouderd defensiekantoor tot een hypermodern rijkskantoor met zoveel mogelijk hergebruikte materialen. ‘Ons doel was te onderzoeken hoe we maximaal resultaat behalen om zo meer te leren over circulair bouwen’, zegt Jille Koop, coördinator duurzaamheid bij het RVB. ‘Met KaVA hebben we laten zien dat er kwalitatieve alternatieven zijn voor de wegwerpcultuur in de bouw. De publieksstemmen zijn een mooie erkenning voor het werk van alle betrokkenen.’
Kantoor Vol Afval voor de renovatie (links) en na de renovatie (rechts).
Circulair en comfort
“Leren door te doen”, was het motto van KaVA. De renovatie moest zo weinig mogelijk nieuw bouwafval veroorzaken. Dat is gedaan door de bestaande bouw maximaal te behouden. Onder andere de in het zicht gebrachte betonstructuur, behouden baksteen en keramische vloertegels zijn overblijfselen van het oude cellenkantoor. Het bewerken van onderdelen die niet behouden bleven, leverde extra kansen op voor hergebruik. De houten plafonds, muren van gezaagd metselwerk en de betonnen lichthappers zijn hier voorbeelden van. Voor het verzamelen van meer materialen is gekeken naar andere slooplocaties in Nederland. Zo zijn de wand- en plafondsystemen, de verlichting, het klimaatplafond en de luchtbehandelingskasten afkomstig uit het hoofdkantoor van ABN AMRO in Amsterdam. Door renovatie kwamen daar overtollige materialen vrij die geschikt waren voor KaVA.
De manier van werken leverde in vergelijking met een eenzelfde renovatie met nieuwe materialen, 39% minder CO2-uitstoot op. Circulair renoveren is niet nieuw voor het RVB. Toch was het bij KaVA net even iets anders. Koop: ‘Vaak heeft een gebouw met hergebruikte materialen wat meer een industrieel uiterlijk en niet de uitstraling van een rijkskantoor. Met KaVA hebben we gezorgd voor een strakkere afwerking. Door het gebruik van licht en zichtlijnen zijn verschillende ruimtes met elkaar verweven. Ook sluit het comfort aan op de hedendaagse eisen voor rijkskantoren. Denk dan aan zaken zoals het regelen van de temperatuur. Bij KaVA zijn de architectonische en technische kwaliteit erg belangrijk.’
Parijsakkoord
In mei 2024 kwam het renovatieproject officieel tot een einde. Inmiddels is het grootste gedeelte van KaVA in gebruik door Unmanned Valley, een ‘fieldlab’ voor jonge dronebedrijven. ‘De renovatie bewijst dat hergebruik van bouwproducten een oplossing is om te bouwen binnen de afspraken van het Parijsakkoord. Dat was ons namelijk niet gelukt met het gebruiken van nieuwe bouwproducten’, zegt Koop. ‘Grondstoffen worden schaarser en we willen verduurzamen. Circulair bouwen en renoveren is niet meer de uitzondering. KaVA heeft een heleboel waardevolle lessen opgeleverd. De bouwsector kan deze lessen meenemen naar volgende bouwprojecten.’