Zonnepanelen en landbouw hand in hand

Innovatieve zonnepanelen combineren met biologische akkerbouw. In Almere Oosterwold gaat het Rijksvastgoedbedrijf dit experiment aan. Energieleverancier Vattenfall legt meedraaiende zonnepanelen neer op Rijksgrond. Tussen en rondom de zonnepanelen blijft veel ruimte over voor gewassen.

Vergroot afbeelding vlnr zonnepanelen, bomen en tractor in Flevoland.
Beeld: RVB/Bas Kijzers
Gewoon zonnepanelen in de Noordoostpolder op een archieffoto. Bij Almere Oosterwold komt een experimenteel zonneveld met meedraaiende panelen en strokenlandbouw.

Nederland is niet groot en moet slim omgaan met de ruimte. Waarom die ruimte dan niet op meerdere manieren inzetten? In Almere Oosterwold komt voedselproductie, zonne-energie en het verbeteren van de biodiversiteit samen in een experiment. Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) geeft 50.000 m2 grond in erfpacht uit waarop energieleverancier Vattenfall innovatieve zonnepanelen neerlegt: ze zijn tweezijdig en draaien met de zon mee. De drie meter brede zonnepanelen wekken meer energie op per zonnepaneel dan gewone zonnepanelen. Dat is nodig om enigszins rendabel te zijn. Michiel van Rijckevorsel, projectleider bij het Rijksvastgoedbedrijf: ‘Vattenfall gebruikt nog geen tien procent van het perceel voor zonnepanelen. Het is dan ook een experimenteel en geen commercieel project.’

Biologische strokenteelt

Het grootste gedeelte van het perceel blijft in gebruik voor het verbouwen van voedsel. Stichting Hemus verzorgt de akkerbouw: tussen en rondom de zonnepanelen liggen stukken grond van zes of twaalf meter breed voor biologische strokenteelt. Op elke strook komt een ander gewas of kruid te staan. Dit is goed voor de biodiversiteit en de kwaliteit van de grond.

Vergroot afbeelding Illustratie met een gele zon die boven een landbouwveld staat waarop stroken zonnepanelen staan die worden afgewisseld met stroken met landbouwgewassen. Er tussen is een blauwe tractor getekend.
Beeld: Vattenfall
Tussen de met zon meedraaiende panelen worden gewassen verbouwd.

Onderzoek en monitoren

Het Rijksvastgoedbedrijf werkt in dit project onder andere samen met Hogeschool Aeres en onderzoeksorganisatie TNO. De kwaliteit van de grond is vooraf gemeten, de zogeheten nulmeting. In oktober zal Stichting Hemus gewassen gaan inzaaien. De komende vier jaar worden gebruikt om te blijven meten en het project te monitoren. TNO experimenteert met verschillende algoritmen om de meest optimale aansturing van de zonnepanelen te vinden. Aeres Hogeschool onderzoekt de effecten van de zonnepanelen en strokenteelt op de biodiversiteit en de bodemeigenschappen. Rijckevorsel: ‘Uiteindelijk hopen we natuurlijk dat met deze methode de totale productie van de grond groter is dan wanneer er alleen reguliere akkerbouw plaatsvindt of alleen zonnepanelen worden geplaatst. Dan is het ook interessant voor de agrariërs.’

Leerzaam experiment

Het Rijksvastgoedbedrijf hoopt vooral meer kennis op te doen over efficiënt en meervoudig gebruik van de grond. ‘We zijn grootgrondbezitter en alles wat we van dit experiment leren, kunnen we weer inzetten bij andere projecten’, aldus Rijckevorsel. Het zonnepark van Vattenfall is een tijdelijke bestemming voor de percelen. Na zestien jaar loopt de erfpacht af en kan het Rijksvastgoedbedrijf de grond weer inzetten voor andere doeleinden, zoals landbouw of woningbouw.