Routekaart verduurzamen

Het Rijksvastgoedbedrijf draagt bij aan een duurzamer Nederland. Onze routekaarten vormen de basis voor hoe wij de gebouwen en gronden van het Rijk verduurzamen. We stoten minder CO₂ uit, hergebruiken bouwmaterialen, maken de leefomgeving klimaatbestendiger en vergroten de biodiversiteit.

Wouter Goossens - Haarlem - Routekaart verduurzaming kantoorgebouwen — Wouter Goossens

'Veel van wat we bouwen gaat ten koste van de natuur'

Ruim twee jaar geleden zag de eerste Routekaart Rijkskantoren voor een CO2-neutrale kantorenportefeuille het licht. Ondertussen is de inkt van versie 2.0 bijna droog, vertelt procesmanager Wouter Goossens van het Rijksvastgoedbedrijf. 'Met alleen energie besparen redden we het niet.'

Inhoud routekaarten

Het Klimaatakkoord van Parijs volgend, moet al het (Rijks)vastgoed uiterlijk 2050 beschikken over een klimaatneutrale energievoorziening. In routekaarten beschrijft het Rijksvastgoed zijn energietransitie. Momenteel wordt gewerkt aan een uitbreiding van de routekaarten, met de thema’s circulair, natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen.

In de routekaart Rijkskantoren van mei 2019 staat hoe het Rijksvastgoedbedrijf zijn energiegebruik wil verminderen. Ook maken we de overstap van vervuilende fossiele energie naar hernieuwbare vormen van energie zoals windenergie en zonne-energie. De Routekaartuitbreiding vermindert daarnaast ook de uitstoot van materialen, de materiaalgebonden milieubelasting en de stikstofuitstoot door bouwactiviteiten. Energiemaatregelen die CO₂-uitstoot verminderen, bekijken we in samenhang met uitstoot van de (bouw-)materialen die nodig zijn.

De grondstoffen raken op en veroorzaken veel milieudruk, van winning tot en met gebouwbeheer. Daarom moeten we verantwoord onze bouwmaterialen kiezen, ontwerpen en beheren. De bouwsector recyclet al op grote schaal laagwaardig bouwmaterialen. We moeten waar het kan gebruikte materialen hoogwaardiger hergebruiken: bij circulair bouwen behouden en repareren we grondstof, product en gebouw(deel) maximaal. Bouwafval bestaat niet: bouwmaterialen en gebouwdelen gebruiken wij, of partijen buiten het Rijksvastgoedbedrijf, in een volgende levensfase opnieuw.

Naast hergebruik zet het Rijksvastgoedbedrijf in op biobased materialen die afkomstig zijn van duurzaam beheerde teelt. Dit zijn producten met primaire grondstoffen uit de levende natuur, die binnen een generatie kunnen bijgroeien. Voorbeelden zijn plaatmateriaal gemaakt van reststromen uit de tuinbouw en isolatie van hennep of houtvezel. Natuurlijke of biobased materialen hebben vaker een lagere milieu-impact vergeleken met standaard bouwmaterialen. Bovendien hebben we biobased materialen nodig, omdat de beschikbaarheid van hergebruikte bouwmaterialen onvoldoende is in de huidige Nederlandse bouw.

Het Rijksvastgoedbedrijf draagt bij aan het herstel van de biodiversiteit door natuurinclusief te bouwen. We moeten verstandiger omgaan met onze omgeving als we (ver)bouwen. Op projectlocaties houden we rekening met de omliggende natuur. We versterken de biodiversiteit door natuur toe te voegen aan het gebouw en in de omgeving. Bijvoorbeeld groene wanden in het pand en gaatjes in bakstenen voor insecten. Negatieve effecten die alsnog lokaal plaatsvinden herstellen en compenseren we. Tijdens de bouw wordt neerslag van stikstof sterk verminderd.

Het Rijksvastgoedbedrijf past zijn gebouwen en terreinen aan op toenemende hete, droge zomers en natte periodes. Onze ingrepen verkleinen de negatieve effecten van het veranderende klimaat. Deze insteek verschilt van de andere drie duurzaamheidsthema’s. We proberen hierbij niet de ecologische kantelpunten tegen te gaan (mitigatie), maar we helpen om te gaan met veranderingen in de leefomgeving van de mens (adaptatie). Bijvoorbeeld door het aanleggen van waterbergingen om water op te vangen in natte perioden. Dat water kunnen we later gebruiken bij droogte. Dit heeft bovendien positieve maatschappelijke effecten zoals bijvoorbeeld het koelen van de omgeving door groen.