Maand van de Geschiedenis: locaties met een verhaal

Een verscholen bunker, het Binnenhof, de IJsselmeerpolders en Vliegveld Valkenburg. Achter het historisch erfgoed van het Rijksvastgoedbedrijf zitten indrukwekkende verhalen. Tijdens de Maand van de Geschiedenis, met het thema Wat een ramp!, lichten we vier unieke locaties uit.  

Vergroot afbeelding Vliegtuigen marinekamp Valkenburg
Beeld: Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Foto gemaakt omstreeks 1953-1956 van een onderzeebootbestrijdings- en opsporingsvliegtuig te marinekamp Valkenburg.

22 Oktober: fietstocht Koude Oorlog

In 1962 ontdekken de Verenigde Staten dat de Sovjet-Unie kernraketten heeft geplaatst op Cuba. De spanningen tussen de grootmachten bereikt een hoogtepunt en is de geschiedenisboeken ingegaan als de Cubacrisis. Een allesvernietigende kernwapenoorlog kon ternauwernood worden afgewend. Nederland zit niet stil tijdens deze crisis. In het geheim draait Marinevliegkamp Valkenburg op volle toeren en men probeert Russische onderzeeërs te spotten met vluchten boven zee. In 2021 verscheen de documentaire ‘Het Verdwenen Vliegveld’. Niet alleen de missies maar ook het sociale leven op het vliegkamp wordt onder de loep genomen. Op 22 oktober, 60 jaar na de Cubacrisis, kun je zelf komen kijken. Tijdens een fietstocht over het voormalige vliegkamp vertelt een gids over de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog.

Vergroot afbeelding Commandopost Clingendael in Wassenaar Seys Inquart buiten
Commandopost Clingendael in Wassenaar lijkt vanaf buiten op een normale boerderij.

Bunker van Rijkscommissaris Seyss-Inquart

Op het eerste gezicht lijkt het een normale boerderij aan de rand van Wassenaar. In werkelijkheid is het een kolossale bunker met twee meter dikke muren en een plafond van maar liefst vier meter dik. Tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) was Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart Rijkscommissaris van het bezette Nederland. In 1942 gaf de nazileider opdracht om de ondergrondse bunker te bouwen als schuilplaats. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de bunker een nieuwe functie als commando- en communicatiecentrum, genaamd Commandopost Clingendael. Tijdens de Koude Oorlog werd vanuit de bunker de buitenlandse inzet van het Nederlandse leger aangestuurd. Defensie organiseert op 8 oktober de Haagse bunkertour. De fietsroute leidt ook langs deze bijzondere bunker. Stap met militair historicus Anselm van der Peet op de fiets en luister naar zijn historische verhalen.

Vergroot afbeelding Watersnoodramp 1916
Beeld: Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Waarschijnlijk vanuit een bootje brengt een fotograaf in 1916 de gevolgen van de watersnoodramp in beeld.

Inpolderen tegen watersnoodrampen

Al weken waait er in 1916 een stevige wind vanuit het zuidwesten. Het water staat daardoor al hoog in de Zuiderzee. En in de nacht van 13 op 14 januari loopt de situatie vervolgens echt uit de hand. Tot diep in de nacht raast er een zware storm over Nederland. De Zuiderzee klapt uit zijn voegen met een waterstand van 3 meter boven NAP. De stormvloed van 1916 heeft 53 doden tot gevolg. De watersnoodramp is een reden voor het parlement om de Afsluitdijk te bouwen. Een onderdeel van de plannen is het inpolderen van grote stukken Zuiderzee voor landbouwgrond. Het Rijk wordt eigenaar van deze nieuwe gronden en ook van het bijna weggespoelde eiland Schokland. Tegenwoordig valt de landbouwgrond op Schokland nog steeds onder het beheer van het Rijksvastgoedbedrijf, net als vele hectares in de IJsselmeerpolders. Schokland is sinds 1995 UNESCO Werelderfgoed.

Vergroot afbeelding Binnenhof den haag
Beeld: Corné Bastiaanse
De eeuwenoude Ridderzaal schittert nog steeds op het Binnenhof in Den Haag.

Het rampjaar: Binnenhof

Het is 1672. Engeland en Frankijk vallen samen met de bisschoppen van Münster en Keulen de Nederlandse Republiek aan. De Republiek heeft een geduchte vloot heeft. Maar het leger op het land is minder krachtig. De vijandelijker legers rukken op en de onvrede binnen de Republiek groeit. Raadpensionaris (de hoogste ambtenaar) Johan de Witt en zijn broer Cornelis krijgen de schuld. Een woedende meute lyncht de broers, vlakbij hun werkplek op het Haagse Binnenhof. Op dit moment renoveert het Rijksvastgoedbedrijf het Binnenhof en is het gesloten voor publiek. Wil je toch de zalen bekijken van waaruit de broers de Republiek bestuurden? Bekijk dan aflevering 3 van de documentaire ‘De strijd om het Binnenhof’ die eindigt in de dubbele politieke moord.