Marineterrein Amsterdam: proeftuin voor stedelijke vraagstukken
Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) stoot een deel van het Marineterrein Amsterdam af. Samen met de gemeente heeft het RVB een plan opgesteld om er een ‘innovatiedistrict’ van te maken waar nieuwe ideeën over onder andere duurzaamheid kunnen worden getest en toegepast.
‘Je geeft écht wel wat terug aan de Amsterdammers’, zegt Michiel von Bönninghausen, projectmanager bij het RVB. Het terrein ligt ten oosten van het centrum en is al vanaf de zeventiende eeuw in gebruik bij de marine, toen nog de Admiraliteit van Amsterdam. In 2013 werd bekendgemaakt dat de Marine het complex stap voor stap gaat verlaten. ‘Het is daarna geleidelijk van een gebied met een gesloten karakter naar een gebied met een grotendeels open karakter gegaan.’ Innovatieve start-ups, scale-ups en grotere bedrijven, maar ook onderwijs- en kennisinstellingen als de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten hebben een plek op het terrein. En er komen ontmoetingsplekken als een stadspark en pleinen.
Innovatiedistrict
De nieuwe projectnota van de gemeente over het Marineterrein markeert volgens Von Bönninghausen een nieuwe fase. Het RVB verkoopt het openbare gedeelte. Een flink deel van het terrein wordt herontwikkeld, bij elkaar zo’n 185.000 vierkante meter bruto vloeroppervlak. Defensie verdwijnt overigens niet helemaal. Er komt een nieuwe compactere kazerne.
Centraal in de nota staat het voornemen om van het Defensieterrein een ‘innovatiedistrict’ te maken waar Amsterdammers kunnen wonen, werken en leren. Von Bönninghausen hoopt op ‘kruisbestuivingen binnen een community van studenten, wetenschappers, ondernemers, kunstenaars en bewoners’.
Innovatie gaat niet helemaal vanzelf en een zogeheten curator moet het werken aan vernieuwingen in goede banen leiden. ‘De curator richt zich op het doorontwikkelen van de huidige community en het aanjagen van nieuwe initiatieven. Hij of zij houdt de voortgang in de gaten van de doelen die zijn verbonden aan het innovatiedistrict’, aldus Von Bönninghausen. Op dit moment loopt een aanbesteding voor een curator samen met een beheerorganisatie.
Werken
De gemeente en het RVB hopen dat op het Marineterrein Amsterdam oplossingen worden bedacht voor grootstedelijke vraagstukken als leefbaarheid, duurzaamheid en sociale ongelijkheid. In het innovatiedistrict is ruimte om nieuwe ideeën te testen en toe te passen. Codam bijvoorbeeld, een vernieuwende onderwijsinstelling waar programmeurs worden opgeleid. Het bijzondere is dat Codam iedereen van 18 jaar en ouder - ongeacht de vooropleiding - klaarstoomt tot software engineer. Die engineers kunnen vervolgens aan de slag in het innovatiedistrict bij start-ups. Op die manier vormt Codam een schakel tussen leren en werken.
Wonen
In totaal komen er ongeveer 800 woningen: van sociale huur en middenhuur tot aan duurdere woningen. ‘Met de bouw van nieuwe en betaalbare woningen wordt aangesloten op de rijksdoelen’, zegt Von Bönninghausen. Het wordt een groene, nagenoeg autovrije en waterrijke omgeving. Het terrein levert een bijdrage aan de ecologische diversiteit en de natuurinclusiviteit.
De monumentale en historische waarde van het Marineterrein krijgt veel aandacht in de bouwplannen. Op basis van cultuurhistorisch onderzoek is vastgesteld welke gebouwen monumentaal zijn of behouden moeten blijven. De ontwikkelplannen zijn hierop gebaseerd. De commandantwoning is bijvoorbeeld niet monumentaal, maar blijft vanwege de historische betekenis behouden. Op die manier kan een innovatiedistrict worden ontwikkeld zonder dat dit ten koste gaat van de historische karakter van het gebied. ‘Kom vooral een keer langs om met eigen ogen te ervaren hoe uniek dit gebied is en welke voorzieningen er nu al zijn’, aldus Von Bönninghausen.
Meer informatie op TenderNed: Marktconsultatie 'Beheerorganisatie Marineterrein Amsterdam' (tenderned.nl)