Rijkskantoor Rijnstraat 8 in Den Haag geopend

Zijne Majesteit de Koning heeft vandaag het vernieuwde rijkskantoor Rijnstraat 8 in Den Haag geopend. Dat deed hij door het draaiende kunstwerk ‘Echo’ van Zoro Feigl in werking te zetten. Hiermee is een renovatietraject van ruim twee jaar officieel afgerond.

Beeld: Kick Smeets
Koning Willem-Alexander tijdens de opening van Rijnstraat 8.

Het voormalige VROM-gebouw werd in de jaren tachtig ontworpen door architect Jan Hoogstad. Om te voldoen aan het nieuwe werken en de huidige eisen op het gebied van duurzaamheid en beveiliging, was het pand toe aan een grondige renovatie. Die is gedaan door het consortium PoortCentraal. Daarin zitten architectenbureau OMA met als architecte Ellen van Loon, bouwbedrijf BAM en facilitaire dienstverlener ISS.

Het vernieuwde gebouw maakt deel uit van het nieuwe masterplan kantoorhuisvesting Den Haag. In dit plan ligt de nadruk op een efficiënte en effectieve Rijksoverheid.

In het pand zijn de ministeries van Buitenlandse Zaken en van Infrastructuur en Waterstaat gevestigd, naast het hoofdkantoor van de Immigratie- en Naturalisatiedienst, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers en de Dienst Terugkeer & Vertrek. Zij gebruiken dezelfde entree, basisfaciliteiten, vergaderruimtes en ICT. Alle werkplekken zijn multifunctioneel inzetbaar: door het toepassen van flexwerken zijn er 4400 werkplekken voor ruim 6000 medewerkers.

Bekijk hieronder de video met Emmely de Kruijff, expert duurzaamheid en de video met architecte Ellen van Loon (OMA).

Op 2 november verschijnt Kei 4: Hoe wij zitten. In ons online magazine  de zoektocht naar de ideale werkomgeving van de rijksambtenaar, van vroeger tot nu. Abonneer u op Kei en ontvang voortaan elke editie.

(Beeldtitel: Rijkskantoor Rijnstraat 8. Emmely de Kruijff wijst naar een gebouw:)

STEVIGE MUZIEK

EMMELY DE KRUIJFF: Kijk, dit is het nou. Het vernieuwde Rijkskantoor Rijnstraat 8.
Met dit ontwerp neemt het Rijk het voortouw in de duurzame gebouwde omgeving.
En dat begon al bij de sloop. Praktisch alles is hergebruikt.
Zo is al het glas gerecycled en teruggebracht.
Kom verder.

(Ze loopt langs een glazen pui. Daarna legt ze een pasje tegen een deurstijl en gaat een draaideur door. Even later staat ze op een geel verlichte roltrap:)

DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Het is een flexibel rijkskantoor.
Je kan hier werken met collega's van allerlei rijksorganisaties.

(Beeldtekst: 6000 fte. 4400 werkplekken.)

DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Nu, met flexwerken, maar ook in de toekomst is het gebouw geschikt voor verandering in gebruik.

(Ze staat op een gele roltrap. Op een gestreepte vloer zitten mensen aan tafeltjes.)

DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Om te zorgen dat we ook comfortabel kunnen werken zijn er diverse innovaties toegepast.
Zo is er voor dit pand een uniek lichtplan ontwikkeld, met slimme ledverlichting.
Is er niemand aanwezig of is het een heldere dag dan past het licht zich gewoon vanzelf aan. Wel zo zuinig.

(Beeldtekst: Geïnstalleerd vermogen: 25 watt/m2. Levensduur: 25 jaar.)

Dit is allemaal duurzaam geïntegreerd in het klimaatplafond.
Bijzonder, want dit is de eerste keer dat led zo breed wordt toegepast.
Dan komen we nu in de verwarming van het pand.
In deze zuidserres wordt als het ware de warmte geoogst.
In de winter en de tussenseizoenen warmt de zon de serre op.
En deze warmte kan handig gebruikt worden door de afzuiging voor de verwarming van alle ruimten. Zo wordt het kaseffect handig gebruikt.

(Witte luiken in een serre worden blauw.)

Op het dak kunnen de luiken open voor natuurlijke ventilatie.
Zo hou je het gebouw comfortabel, het hele jaar door.

(Bij een werkblad met gaten erin:)

Behalve warmteterugwinning uit de serres wekken we ook warmte op met biogas.
Dat halen we onder andere uit het gft-afval.

(Ze gooit een klokhuis in een gat.)

Ook erg trots zijn we op de pilot met onze toiletten.

(Ze opent de deur van een damestoilet. Even later staat ze bij strakke wasbakken met spiegels:)

DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Bij een gewone wc spoel je alles het riool in maar hier vangen we de ontlasting op met vacuümtoiletten.
Dat bespaart heel veel water. En die ontlasting gaat vervolgens in een tank en daar maken we biogas van. Gaaf, hè?

(Beeldtekst: 80 vacuümtoiletten. 6 liter minder water per spoelbeurt. 9500 m3 biogas per jaar. Ze loopt een trap onder een glazen dak op:)

Kom je mee naar boven?

(Via een gang waar in een nis kuipen met grote planten staan, loopt ze naar een deur. Buiten wijst ze naar rijen zonnepanelen:)

DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER

En ook hier wekken we energie op.

(Beeldtekst: 1300 m2 zonnepanelen. 2019, alle nieuwbouw en renovaties energieneutraal. Emmely staat op het dak:)

Alle ervaringen die we hier opdoen, zetten we door in rijkskantoren door het hele land.
Zo geven we het goede voorbeeld en stappen we samen over op duurzame oplossingen.
Wil je meer weten? Kijk dan op de website van het Rijksvastgoedbedrijf.

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksvastgoedbedrijf. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Beeldtekst: www.rijksvastgoedbedrijf.nl.)

DE STEVIGE MUZIEK SPEELT NOG EVEN VERDER EN STOPT

(Beeldtitel: Rondleiding rijkskantoor Rijnstraat 8 in Den Haag. Kijk mee door de bril van architecte Ellen van Loon. Ellen Van Loon:)

STILTE

ELLEN VAN LOON: Dit onderdeel van de rijkslobby is geïnspireerd op het Haagse helmgras en daar in Nederland eigenlijk alles zeer artificieel is, dacht ik van laten we dit de extreme versie daarvan maken.
Dus we hebben het helmgras vertaald in kunststof.

(Ellen staat in een vierkant met witte kniehoge sprieten.)

Deze vierde verdieping, daar kom je aan dus via de entree met die gele roltrappen.
Die roltrappen hebben we expres geel gemaakt omdat de roltrappen je eigenlijk de weg wijzen hoe je naar de gedeelde functies gaat.
En dat is dus deze vergaderverdieping, ook het internationaal congres en ook de multipurpose-ruimte, die hier beneden ligt.
Deze verdieping hebben we dubbel hoog gemaakt en we hebben eigenlijk alle vergaderruimtes onderverdeeld in clusters.
Tussen die clusters liggen iedere keer gemeenschappelijke ruimtes.
Dus hier ligt een ontvangstfoyer met hier de balie.
Daar ligt de koffiecorner.

(Een moderne koffiebar.)

En zoals je ziet, aan deze zijde hebben we een grote foyer gemaakt met daaraan gekoppeld een buitenterras.
Ik wilde absoluut niet te veel kantinestoelen in gebouwen.
Je ziet heel vaak dat, dit soort loungegebieden staan altijd vol met dit soort stoelen.
Nou, in zo'n klein gebied vind ik dat wel leuk maar in grote gebieden krijgt dat natuurlijk heel snel 'n soort kantinegevoel.
Dus ik was er erg op gefixeerd om een soort lounge-achtige meubels te maken die wel wat hoger zitten, zodat je er ook aan kan werken en goed op kan zitten.
En die zie je eigenlijk overal in het gebouw terugkeren, van de entreehal in verschillende kleuren, verschillende materialen.
Die strepen geven een soort cadans, een soort mate van afstand.
En zeker als je zo over de lengte kijkt, heeft dat wel een heel mooi effect.
Dus dat is het idee van het tapijt.
Op een gegeven moment kregen we het idee om de plattegrond van deze cluster een soort isolatie-arcering te geven.
Bij architecten is deze vorm een typische isolatie-arcering.

(Het internationaal congrescentrum.)

We hebben de ruimte heel donker gelaten.
Het idee is natuurlijk dat de bol het centrum is van de bespreking.
De tafel is vrij licht gelaten en de wanden zijn donkergroen, net zoals de vloer, alsook het plafond.
En je ziet op de wanden, zie je niet heel duidelijk maar dat was ook niet de bedoeling zie je aan de patronen wat oud 17e-eeuwse Nederlandse schepen.
Dus dat is eigenlijk een soort vleugje Nederlandse geschiedenis dat wij terug wilden laten komen op de wanden.
PHILIPPIEN NOORDAM: Zoals jullie allemaal weten hebben we een gigantische kunstcollectie binnen de rijksoverheid.
En we willen die zo veel mogelijk aan het publiek tonen.
Ja, en daar zijn dit soort gebouwen hele mooie locaties voor.

(In een vergaderzaal hangen zes grote schilderijen. Een tram rijdt onder een gigantisch, abstract oranje kunstwerk door en buiten staat een abstract gietijzeren beeld.)

RUSTIGE MUZIEK

We staan hier in de nieuwe kop van het gebouw.
Die nieuwe kop, die is eigenlijk volledig opgebouwd van beneden helemaal tot boven.
En deze kop, daar hebben we eigenlijk het tegenovergestelde gedaan als wat...
In de rest van het gebouw heb je kantoren en je hebt de serres aan de gevel liggen.
En wat we hier hebben gedaan, is eigenlijk het omgekeerde daarvan.
We hebben hier eigenlijk een atrium gemaakt in het midden van het gebouw doorlopend tot aan het glasdak en daaromheen liggen de kantoren.

(Glazen wanden vormen de muren van de kantoren.)

We staan hier op de bovenste verdieping van het gebouw, in de nieuwe kop.
Dus dit, eigenlijk dat middendeel, hier hebben we alle vloeren uitgehaald om die vide te kunnen maken en wat je hieromheen ziet is eigenlijk allemaal nieuw gebouwd.
En hier op het dak hebben we natuurlijk een heel speciaal werkgebied.
Het is een vrij hoge ruimte en hier hadden we het leuke gegeven dat de vloer hier is zo diep.
En omdat het zo diep is, konden we eigenlijk de plantenbakken die normaal op de vloer staan, konden we eigenlijk in de vloer maken.
Dus hier krijg je eigenlijk een soort daktuin-gevoel alsof je onder de bomen werkt.

(Tussen de tafels en stoelen staan her en der boompjes en planten. Beeldtekst: Met dank aan: Ellen van Loon, architect OMA, Philippien Noordam, kunstadviseur.)

DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksoverheid. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Dit is een productie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Copyright 2017.)