Voor de bouw van een grote opslagplaats in Dronten was het Rijksvastgoedbedrijf dringend op zoek naar duurzame opties. Een grote donorhal bood een creatieve uitweg: hergebruikt staal. ‘Het was een kans uit duizenden dat onze paden elkaar hebben gekruist.’
Beeld: RVB
Een artist impression van de nieuwe opslaghal.
Nu is het nog een leeg grasveld, maar over een paar jaar staat er een groot nieuw industrieterrein in de polder bij Dronten in Flevoland. Ook de directie Domeinen Roerende Zaken (DRZ) van het ministerie van Financiën vestigt zich later op het terrein. Deze rijksdienst is bewaarder van inbeslaggenomen goederen door bijvoorbeeld de Belastingdienst. Onder andere auto’s, boten, scooters en een heleboel andere voertuigen hebben een grote opslagplaats nodig. En die moet het RVB vliegensvlug bouwen.
‘Voordat DRZ zich er officieel kan vestigen, moet er veel gebeuren’, zegt Laurens de Lange, duurzaamheidsadviseur bij het RVB. ‘Alles wat het RVB bouwt, doen we duurzaam aan de hand van de RVB Routekaart 2.0. In verhouding tot het hele gebouw telt de hoofddraagconstructie enorm mee in de totale impact op het milieu. Oftewel, als je duurzaam wil bouwen, dan zit de grote winst in de materiaalkeuze van deze constructie.’
Hout versus staal
Daarom is een van de eisen van het RVB dat de hoofddraagconstructie uit 60 procent biobased of hergebruikt materiaal moet bestaan. Hiermee blijven er in het ontwerp twee opties over. ‘Als opdrachtnemer kun je bouwen met hout; een grondstof die constant opnieuw aangroeit en dus biobased is. Of je kiest voor het toepassen van hergebruikte materialen, bijvoorbeeld staal.’
Deze optie brengt uitdagingen met zich mee. Want voldoet het hergebruikte staal aan constructie- en veiligheidseisen? En gaat de bestaande constructie passen in de nieuwe opslaghal? De Lange: ‘We hebben de uitvraag aan de markt zo uitdagend mogelijk gemaakt. We hoopten daarmee opdrachtnemers te motiveren om met creatieve oplossingen te komen.’
Beeld: RVB
De hal in Zutphen die wordt gedemonteerd.
160 meter donorhal
Dat lukte bij Patrick Taken, hoofdconstructeur van Wiggers Ingenieursbureau. ‘Mijn opdrachtgever BINX Smartility had een leegstaande bedrijfshal gevonden. Deze hal in Zutphen was 160 meter lang en stond op de lijst voor demontage. Toen ik foto’s ontving van de stalen draagconstructie dacht ik meteen: hier kunnen we iets mee.’ Het eerste idee om te bouwen met een houtconstructie was daarmee van tafel. ‘Vanwege de korte bouwtijd komt een hergebruikte staalconstructie veel beter uit. Dat bouwt toch een stuk makkelijker’, onderbouwt Taken. ‘Deze staalconstructie komt uit 2007 en dat is zo goed als nieuw. Uit een keuring bleek dat er geen staalmoeheid en geen verborgen gebreken waren. Zonde om het dan al weg te gooien. In Dronten krijgt het een tweede leven.’
Daarna heeft BINX Smartility de hal aangekocht en laten demonteren. Met het hergebruikte staal behaalt Taken in één klap de duurzaamheidseisen van het RVB. ‘Hiermee zitten we op zelfs 66 procent hergebruikt materiaal. Het was een kans uit duizenden dat onze paden elkaar hebben gekruist.’
Puzzelen met staal
Inmiddels is de originele hal gedemonteerd en gereed om te bewerken. Dat vraagt om veel reken- en ingenieurswerk van Taken. ‘Om de constructie in de hal van DRZ te passen, maken we het iets lager. We drukken het als een soort harmonica in elkaar waardoor het staal stijver wordt. Ook is de vorm van het gebouw aangepast. Door de lange verticale draagbalken is de gebouwbreedte toegenomen’, legt Taken uit. ‘Tegelijkertijd willen we zo min mogelijk afval creëren. Zo steken er kraandragers uit die in de nieuwe bedrijfshal geen functie meer hebben. Toch laten we ze zitten.’
In het ontwerp is het Taken gelukt om de volledige hal te gebruiken. ‘Ook voldoen we aan de vraag vanuit DRZ naar toekomstige uitbreidingsmogelijkheden van de hal. Zo zijn de kolommen en liggers van de staalconstructie gebout en niet gelast. Daardoor is de hal eenvoudig uit elkaar te halen en aan te passen in de toekomst.’
Beeld: RVB
Het terrein waar de nieuwe opslaghal moet komen in de polder van Flevoland..
Efficiënt verwarmen en buitenterrein
Om het bijbehorende kantoor zo energiezuinig mogelijk te verwarmen en koelen, is gekeken naar een Warmte Koude Opslag (WKO). De Lange: ‘De betonvloer van de hal dient als opslag. ’s Zomers slaan we er overtollige warmte in op. En die warmte onttrekken we in de winter wanneer het buiten koud is. Dat doen we met een warmtepomp. Met deze ingreep is het pand bijna volledig energieneutraal.’
Verder komen er op het grote buitenterrein ruim 250 nieuwe bomen. ‘Het is nu nog een kale vlakte. Over ongeveer tien jaar zijn de bomen volwassen en zien we het eindresultaat’, vertelt De Lange. ‘Naast dat er zonnepanelen op het terrein komen, is er ook veel aandacht voor de afwatering. Op verschillende plekken komen wadi’s en verbrede watergangen. Daardoor trekt regenwater beter in de bodem. ‘Ook vangen we regenwater op om daarmee de toiletten te spoelen.’
Oplevering
Aan het begin van 2026 staan de eerste palen in de grond en het pand moet in het voorjaar van 2027 af zijn. Voor Taken is dit duurzame project een inspiratiebron. ‘Ik voel me als een vis in het water. Het RVB pakt een voortrekkersrol en stimuleert de markt om verstandiger om te gaan met de uitstoot van bijvoorbeeld CO2.’
De Lange voegt toe: ‘Voor ons team is duurzaamheid niet een extraatje bovenop een project. Voor ons is het de standaard. Er is steeds meer expertise in de markt en ook meer vertrouwen in deze duurzame toepassingen. Het Rijk heeft mooie ambities voor duurzaamheid. Het RVB geeft die vorm samen met de markt. Daar krijg ik energie van.’