De droom van Rutger Snoek

‘Hoogwaardig dubbelglas dat we tijdens verbouwingen uit gebouwen halen, eindigt nu vaak in pindakaaspotten en colaflessen.’ Dat zat expert Vastgoed en Infrastructuur bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) Rutger Snoek dwars en dat kan anders, dacht hij. En dus kwam hij met een idee…

De serie over de droom van Rutger Snoek bestaat uit twee afleveringen. Bekijk beide video's hieronder. 

Brengen scherven geluk? Deel 1

We zijn niet gelijk serieus genomen.
VROUWENSTEM: Iedereen denkt: zand heb je genoeg in de wereld.
We zijn glasverwerkers gaan bellen
om te vragen of ze het weleens deden en of het zou kunnen.
Ik had het bij het begin niet echt verwacht.
Ik had meer verwacht dat het 'n showcase zou zijn,
maar niet dat het zo groot zou worden als het nu wordt.
Het gaat altijd op dezelfde manier en als je iets anders wil, kost het meer energie.
Dat is de realiteit van mijn werk.
Brengen scherven geluk? Bij mij tot nu toe wel.

(In grote, witte letters verschijnt de beeldtitel: Brengen scherven geluk? Deel 1. Rutger Snoek:)

MYSTERIEUZE MUZIEK DIE WEGEBT

RUTGER SNOEK: Ik ben Rutger Snoek.
Ik ben adviseur constructies en technisch manager.
In mijn vak als constructeur ben ik veel bezig met het raakvlak
tussen constructies en duurzaamheid en materialen.
Het idee over hoogwaardig hergebruik van glas is ontstaan
door de realisatie dat vensterglas, als het einde levensduur is,
niet terugbelandt in vensterglas,
maar wordt gerecycled in verpakkingen, zoals pindakaaspotten en flesjes,
en de realisatie dat al dat glas dat je dus uit gebouwen haalt,
wordt gedowncycled naar verpakking en niet terugkomt in de gevel.
Daardoor vroegen we ons af van: waarom is dat zo?
Dat zijn we gaan onderzoeken.
Toen hebben we ons afgevraagd: kunnen we het dan anders gaan doen?
Kunnen we dat glas niet breken en wegcyclen?
Kunnen we dat glas heel houden en opwaarderen op een slimmere manier?
We zijn niet gelijk serieus genomen,
maar we zijn ook een beetje amateuristisch begonnen.
We zijn eigenlijk gewoon glasverwerkers gaan bellen
om te vragen of ze het weleens deden en of het zou kunnen.
Daarin werden we niet serieus genomen in eerste instantie,
omdat leveranciers toch heel snel denken in economische businessmodellen,
en het uit elkaar halen en opnieuw in elkaar zetten
kost veel meer tijd en daardoor veel meer geld,
en is daardoor nu niet interessant.
We hebben nagedacht over: hoe kunnen we er iets mee?
We kunnen zelf niet onderzoeken, want we zijn geen onderzoekers.
JOLANDA TETTEROO: Een aantal jaar geleden
zaten we met de onderzoeksgroep na te denken
over wat een geschikt onderwerp zou zijn voor vervolgonderzoek.
Glas viel daarbij heel erg op,
want het zit in alle gebouwen, het heeft 'n ontzettend hoge energievraag.

(Ze bestudeert een stuk glas.)

Veel mensen wisten ook niet van de schaarste van zand.
Het zand is interessant, omdat je denkt: er is veel van.
Zand heb je genoeg, woestijnen, zeeën vol.
Dat is onuitputtelijk.
Het blijkt toch dat de kwaliteit zand die je nodig hebt voor glas,
dat die ook weer opraakt.
Heel veel zand is niet geschikt als grondstof voor bouwmateriaal,
omdat bijvoorbeeld de korrel niet goed is of te klein is.
De wereld stevent dus heel hard af op zandschaarste.
Daarom is het ook heel belangrijk dat we naar glas kijken
en hoe we dat kunnen hergebruiken
om te voorkomen dat steeds weer nieuwe virgin grondstoffen in het glas moeten.
Dus met dat idee speelden we en hebben we contact gezocht met Cor Wittekoek,
directeur van stichting Vlakglas Recycling Nederland.
Hij heeft zijn netwerk ook ingeschakeld,
zodat we met meer partijen in contact kwamen die dat wilden onderzoeken.
We zijn ook aangesloten bij Booosting als Rijksvastgoedbedrijf,
dat is een stichting die gaat over innovatie in de bouw.
Via Booosting hebben we ooit een keer
een tweedehands isolatieglasruit gekocht op Marktplaats
en die hebben we zelf op een zondag uit elkaar gehaald en in elkaar gezet.
Dat was onze eerste testcase.
Cor Wittekoek wist dat Rutger ook een test had gedaan
met een aantal mensen van Booosting
om glasplaten van elkaar te halen en te kijken of je dat glas kon hergebruiken.
Dus toen wij aanklopten met het idee om dat grootschaliger te gaan onderzoeken,
heeft hij ons aan elkaar gekoppeld.
Het Rijksvastgoedbedrijf staat er ook om bekend dat ze wel pionieren
en allerlei nieuwe ontwikkelingen willen toepassen in hun gebouwen.

(Jolanda loopt met het stuk glas langs een muur waarop staat: Energy transition, circular transition. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksvastgoedbedrijf. Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op Rijksvastgoedbedrijf.nl. Een productie van het Rijksvastgoedbedrijf. Copyright 2024.)

MYSTIEKE MUZIEK TOT HET EIND VAN DE VIDEO

Brengen scherven geluk? Deel 2

Ik denk dat de grootste uitdaging was:
hoe vinden we een partij die het echt serieus gaat onderzoeken?
Dat we komen tot een soort technische oplossing en die ook gewoon gaan doen.

(Jolanda Tetteroo:)

En glas viel daarbij heel erg op,
want het zit in alle gebouwen, het heeft een ontzettend hoge energievraag.

(Rutger Snoek:)

Het blijkt toch dat de kwaliteit zand die je nodig hebt voor glas, dat die wel opraakt.

(Een hal staat vol met metershoge glasplaten. In grote, witte letters verschijnt de beeldtitel: Brengen scherven geluk? Deel 2.)

MYSTERIEUZE MUZIEK

RUTGER SNOEK: Ik denk dat de grootste uitdaging was:
hoe vinden we een partij die het echt serieus gaat onderzoeken?
Dat we komen tot een soort technische oplossing en die ook gewoon gaan doen.
JOLANDA TETTEROO: In eerste instantie
reageerden de meeste partijen heel terughoudend,
omdat ze dachten: wat is dat? Glas is best wel goedkoop.
JOR ZACHARIAS: Het kost meer geld om het uit elkaar te halen.
Ik vond het een beetje een gek idee.
JURGEN QUAARS: Wel een beetje spannend, apart,
maar ook wel heel enthousiast.
Als glasleverancier heb je een soort realiteit,
dat is: je koopt glas, je maakt er dubbelglas van en dat verkoop je.
Dat is gewoon hoe je geld verdient.
Ik denk dat de meeste mensen het in het begin best wel een apart idee vonden,
maar naarmate het traject volgde, werd iedereen toch wel steeds enthousiaster.
Jargo Glas is iets later ingestapt, als vertegenwoordiger van Hermans Glas.
En het was heel leuk, want toen Jor naar de eerste meeting kwam,
had hij gelijk al twee raampjes gemaakt.
Eentje van 50 procent circulair glas en eentje van 100 procent circulair glas.
Dus dat was meteen een mooie binnenkomer.
Nou ja, goed, kijk, een losse ruit uit elkaar snijden, opnieuw in elkaar zetten,
ja, dat wist ik wel hoe dat moet.
Alleen, ja, nu doen we het wel industrieel, dus echt met grotere machines.
Daar hebben we goed over na moeten denken
hoe we dat het beste konden doen.
Hoe ik dingen doe, is dat ik graag dingen altijd anders wil of beter wil doen,
of waarvan ik in ieder geval denk dat het anders of beter zou moeten.
Dan heb je dus vaak de reactie van: nee, dat doen we niet, want zo doen we het nooit.
Dus ik ben inmiddels ook wel gewend
dat je gewoon eerst een soort nee hoort, of: nee, maar...
Dat is altijd als je dingen anders wil doen.
Maar dat maakt het ook een soort sport als het dan wel lukt, dan is het extra leuk.
De samenwerking met Rutger is echt heel fijn.
Hij is heel enthousiast en denkt goed mee,
maar ook van: waar kunnen we het concreet toepassen?
Hij komt met ideeën voor gebouwen, dus echt heel waardevol.
De rol van het Rijksvastgoedbedrijf is, ze zijn een hele enthousiaste medestander.
En vooral: zij leveren, samen met woningcorporatie Eigen Haard,
hun gebouwen als een soort proeftuin.
Dus zij passen het circulair glas toe in een aantal gebouwen
en daar mogen we dan ook terug om te meten
hoe het ermee staat of dat er veranderingen zijn.
Ik ben het meest trots op dat,
vooraf leek het een soort fantasie te zijn dat we dit gingen doen
en dat het eigenlijk heel erg makkelijk samenkwam.
Dat we heel makkelijk samen met de HvA tot een plan kwamen
om dat te gaan onderzoeken.
Eigenlijk hebben we helemaal geen frictie gehad.
Het is ons juist heel erg opgevallen dat,
de glasverwerkende bedrijven zijn eigenlijk concurrenten,
maar dat ze heel open alle informatie met elkaar delen,
maar ook op het seminar met de andere geïnteresseerde bedrijven.
De glasbranche is echt een soort heel warm netwerk.
Ik vind het vooral heel mooi
dat wij nu met drie partijen in de keten samen aan het ontwikkelen zijn.
Want daarmee hebben we veel meer slagkracht.
We hebben ook wel de ambitie om andere partijen te motiveren.
We willen ook geen concurrenten van elkaar worden,
maar we moeten juist met z'n allen werken aan het verduurzamen van die markt.
RUTGER: Dat doen we bij het Nationaal Archief.
Daar maken we in de voorgevel een aantal ruiten uit circulair glas.
En we doen het bij het Kantoor vol Afval.
Wat dat betekent voor de sector van de glasverwerkers,
is, denk ik, eigenlijk best wel weinig.
Bij het plaatsen van het glas merk je er niet aan dat het circulair glas is,
want het ziet er hetzelfde uit en het heeft dezelfde kwaliteitseisen
als nieuw glas, nieuw HR++ glas.
En het is natuurlijk ook eigenlijk als nieuw HR++ glas.
JOR: Alleen met het weggooien van het glas wel,
dus oud glas dat nu uit de sponning komt,
dat werd hiervoor in de glasbak gegooid
en nu wordt het gewoon op bokken gezet en weer ingezameld.
JURGEN: Als ik kijk dat wij als groep al circa 100.000 ruiten per jaar herstellen,
en we gaan daar nu al een mooi gedeelte van circulair herstellen,
dan zijn wij er wel van overtuigd dat we echt impact kunnen hebben.

(Aldus Jurgen Quaars.)

Steeds meer normale maten in woningen en kantoren
zullen met 50 procent hergebruikt glas gemaakt kunnen worden.

(Jolanda bestudeert met handschoenen aan een stuk glas. Een grote glasplaat ligt aan diggelen. Jor Zacharias:)

DE MYSTERIEUZE MUZIEK SPEELT VERDER

JOR: Brengen scherven geluk? Bij mij tot nu toe wel.
Nee, want we willen geen scherven.
Ja, scherven brengen geluk
en zorgen er ook voor dat we door die scherven een stukje kunnen verduurzamen.
Normaal brengen scherven geluk, maar in dezen niet,
want wij willen juist dat het glas behouden blijft
en in zijn geheel wordt hergebruikt.

(Een verzameling glasplaten in alle soorten en maten. Het beeld wordt zwart.)

DE MYSTERIEUZE MUZIEK SPEELT VERDER

Vergroot afbeelding Rutger Snoek kijkt geïnteresseerd rond in de glasfabriek.
Beeld: RVB/Erik Jansen
Rutger Snoek op bezoek bij glasfabriek Jargo Glas