Tijdlijn Binnenhofrenovatie

Het kabinet kiest voor een sobere renovatie waarbij het Binnenhof in één keer wordt gerenoveerd gedurende een periode van 5,5 jaar. Het kabinet volgde met dit besluit het advies van Liesbeth Spies van 6 juli 2015 .

 

Het Omgevingsoverleg Binnenhofrenovatie gaat van start om voorstellen uit te werken die de binnenstad van Den Haag leefbaar en aantrekkelijk moeten houden tijdens de renovatie. Het Omgevingsoverleg bestaat uit vertegenwoordigers van omwonenden, ondernemers, culturele instellingen, belangenverenigingen, de gemeente, Rijksvastgoedbedrijf en marketingorganisaties uit de binnenstad van Den Haag.

Na enkele debatten stemt de Tweede Kamer in met het kabinetsbesluit. Ook de Eerste Kamer schaart zich achter de plannen. Het besluit houdt in dat de renovatie in één keer wordt uitgevoerd in 5,5 jaar voor maximaal 475 miljoen euro. De daadwerkelijke voorbereiding van de renovatie start.

Het programma van eisen is een uitgebreid document waarin de gebruikers van het Binnenhof samen met het Rijksvastgoedbedrijf vastleggen aan welke eisen en wensen het gebouwencomplex moet voldoen. Zoals de hoeveelheid vierkante meter kantoorruimte die nodig is, de benodigde horecavoorzieningen, de klimaattechnische eisen (warmte en ventilatie) en de richtlijnen voor de brandbeveiliging.

Het Rijksvastgoedbedrijf selecteert architecten om de wensen en eisen uit de programma’s van eisen te vertalen naar een ontwerp. Architecten Ellen van Loon (Office for Metropolitan Architecture, OMA) en Liesbeth van der Pol (Dok Architecten) zijn de coördinerend architecten voor de renovatie. Er vindt geen openbare aanbesteding plaats, omdat de uitvoering van werkzaamheden aan het project geheim zijn verklaard.

Minister Plasterk en wethouder Revis nemen het boekje ‘Renovatie Binnenhof, met oog voor de omgeving’  in ontvangst met voorstellen, kansen en wensen die zijn benoemd in het Omgevingsoverleg Renovatie Binnenhof om het gebied rondom het Binnenhof leefbaar en aantrekkelijk te houden tijdens de renovatie en bezoekersstromen op peil te houden.

Het Rijksvastgoedbedrijf laat het Binnenhof van binnen en buiten scannen voor een zogenoemd Bouwwerk Informatie Model (BIM). Met deze 3D weergave van het gebouwencomplex kunnen bijvoorbeeld architecten en bouwbedrijven aan de slag.

Het Kernteam Omgeving Binnenhof gaat aan de slag als opvolger van het Omgevingsoverleg. Daarin zitten vertegenwoordigers van Bureau Binnenstad, het Mauritshuis, Het Nationale Theater, ProDemos, The Hague Marketing, het Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente Den Haag.

Het Rijksvastgoedbedrijf stelt een omgevingsmanager aan die het eerste aanspreekpunt is voor ondernemers, omwonenden en andere belanghebbenden in de omgeving van het Binnenhof. De omgevingsmanager maakt kennis met diverse vertegenwoordigers van belangenorganisaties, neemt actief deel aan overleggen zoals het Overkoepelend Overleg Pleinkwartier (OOP) en werkt mee met de gemeente aan het uitwerken van een (culturele) programmering.

Voordat de renovatie begint,  is veel onderzoek nodig. Zoals onderzoek naar kabels en leidingen in de grond, archeologisch onderzoek en onderzoek naar beschermde flora en fauna. Zo brengt de Zoogdiervereniging in samenwerking met vleermuisonderzoekers in beeld hoe vleermuizen het Binnenhof gebruiken.

Het Rijksvastgoedbedrijf informeert direct omwonenden, ondernemers en andere belanghebbenden in de directe omgeving van het Binnenhof over een aantal mogelijke aanpassingen aan de buitenkant van het Binnenhof, die zichtbaar zijn na afronding van de renovatie in 2025. Vanaf 2018 zijn er informatiebijeenkomsten voor de directe omgeving van het Binnenhof.

De architecten maken vanuit eisen en wensen en op basis van gedetailleerde informatie van het Binnenhofcomplex een voorontwerp. Dit eerste ontwerp is nog niet in detail uitgewerkt, maar geeft wel een goed beeld van de indeling en opbouw van het gebouwencomplex. Het voorontwerp bevat informatie over bijvoorbeeld de locatie van de keukens, hoe groot deze zijn, hoe de entrees eruit gaan zien en welke technische installaties waar moeten komen. Waar mogelijk, wordt informatie van de omgeving meegenomen in het ontwerp. Er wordt per gebouwdeel een voorontwerp gemaakt. Voor sommige gebouwdelen is een (eerste) voorontwerp najaar 2019 klaar, voor andere gebouwdelen is meer tijd nodig. Omdat de gebouwdelen met elkaar verbonden zijn kunnen de verschillende voorontwerpen niet los van elkaar worden gezien. Er blijven aanpassingen mogelijk totdat alle ontwerpen definitief zijn.

Het Rijksvastgoedbedrijf selecteert de partijen die de renovatiewerkzaamheden gaan uitvoeren. Er vindt geen openbare aanbesteding plaats, omdat de uitvoering van werkzaamheden aan het project geheim zijn verklaard. Het Rijksvastgoedbedrijf vraagt de aannemers allereerst om te adviseren over de maakbaarheid van het ontwerp.

Gemeente en Rijksvastgoedbedrijf werken, in samenwerking met de gecontracteerde aannemers, de kaders uit waaraan de bouwplaats en bouwlogistiek moeten voldoen. Het Rijksvastgoedbedrijf informeert direct omwonenden, ondernemers en andere belanghebbenden hierover.

Vanuit het voorontwerp werken de architecten en technisch specialisten het ontwerp van een gebouwdeel in detail uit. Een definitief ontwerp is een compleet ontwerp met onder andere informatie over de technische installaties, de toe te passen materialen en de ruimtelijke indeling. Het ontwerpteam werkt vervolgens het  definiief ontwerp uit tot een technisch ontwerp en een iitvoeringsontwerp. Dan worden ook details bekend van wat dit betekent voor de inrichting van de bouwplaats en de benodigde routes voor aan- en afvoer van bouwmaterialen.

Het Rijksvastgoedbedrijf opent medio 2021 een informatiecentrum Binnenhofrenovatie.

Voor de gehele renovatie worden meerdere vergunningen aangevraagd. In de zomer van 2020 is een vergunning Wet Natuurbescherming voor het onderdeel flora en fauna verleend. Er zijn maatregelen getroffen voor de vleermuizen van het Binnenhof. Ter voorbereiding van de aanvraag voor de omgevingsvergunningen vindt overleg plaats met de gemeente Den Haag, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en Monumentenzorg. Als de vergunningen zijn aangevraagd maakt inspraak onderdeel uit van de procedure.

Alle mensen die op het Binnenhof werken, verlaten het Binnenhof en verhuizen gedurende de renovatie naar een andere locatie. Zo verplaatsen de Eerste Kamer en de Raad van State zich naar Lange Voorhout 34-36/Kazernestraat, de Tweede Kamer naar Bezuidenhoutseweg 67. Voor het ministerie van Algemene Zaken wordt tijdelijke huisvesting gerealiseerd in het rijksverzamelkantoor Bezuidenhoutseweg 73 (B73), waar nu ook de ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) zijn ondergebracht. Dit besluit is samen met het ministerie van AZ genomen en in nauw overleg met de ministeries van EZK en LNV. Totdat de inhuizing in B73 is gerealiseerd blijft het ministerie van Algemene Zaken, inclusief het Trêvesgebied ten behoeve van ministerraad en onderraden, nog op het Binnenhof.

De aannemers starten hun werkzaamheden. De eerste werkzaamheden bestaan uit het verleggen van kabels en leidingen in de buitenruimte, het doen van voorbereidende onderzoeken, ontmantelen van de gebouwen en het verwijderen van asbest. Het Binnenhof is tijdens de renovatie niet in gebruik. Samen met de gemeente zoekt het Rijksvastgoedbedrijf naar mogelijkheden het Binnenhof te kunnen blijven bezoeken en de omgeving aantrekkelijk te houden. De omwonenden en ondernemers worden meegenomen in de uitwerking hiervan.

De renovatiewerkzaamheden zijn afgerond en daarmee is het Binnenhof weer klaar voor een continu gebruik. Alle gebruikers keren naar verwachting tijdens het kerstreces terug naar het Binnenhof.